Rys historyczny
Istnieje wiele spekulacji na temat pochodzenia i historii mastifa tybetańskiego dlatego, że Tybet był krajem pozostającym w dużej izolacji wobec innych kultur. Rodzima nazwa – Do khyi – oznacza „trzymanego na uwięzi”. Oddaje ona użytkowość tego psa, który w nocy strzegł stad zwierząt hodowlanych i dobytku, a w ciągu dnia, ze względu na swoją agresywną postawę wobec obcych, musiał być wiązany u wejścia do namiotu. Starożytni autorzy (Arystoteles, Megasthenes) przytaczają opisy „psów indyjskich” odpowiadające dogowi tybetańskiemu, który z górzystych rejonów Tybetu trafił do Indii. Stąd rozprzestrzenił się na tereny Persów i Asyryjczyków. Według opinii takich badaczy jak : Croxton-Smith, Hauck lub Hancock nazwa mastif jest myląca, a oni sami nazwaliby go jako „tybetańskiego psa pasterskiego i owczarskiego”. Ze względu na funkcjonalność porównywali Do khyi do takich górskich ras jak: Kuwasz, Berneński pies pasterski czy Karabasz. Na przestrzeni wieków, na terenach górzystych zarówno Azji jak i Europy, wyewoluowały podobne cechy fenotypowe dla wielu ras psów kształtujących się niezależnie od siebie. Selekcja osobników ras górskich odbywała się drogą naturalną (eliminacja osobników powstałych z chowu wsobnego posiadających trwałe defekty), jak i na skutek ingerencji człowieka (preferowane psy o konkretnym zestawie cech charakterologicznych i fizycznych). Stąd podobieństwo niektórych ras nie wynikające z kontaktów cywilizacyjnych różnych kultur, lecz z podobieństwa warunków bytowania. To było powodem błędnych hipotez, takich jak ta, że mastif tybetański jest przodkiem wszystkich psów dogowatych. Fascynacja tym psem ludzi z czasów starożytnych spowodowała, że był obiektem wielu prac artystycznych (rzeźb, wizerunków). To m.in. na ich podstawie naukowcy toczą współczesny spór na temat cech łączących Do khyi z innymi psami molosowatymi.
WZORZEC MASTIFA TYBETAŃSKIEGO
WZORZEC RASY:
POCHODZENIE: Tybet
PATRONAT: FCI , NR
KLASYFIKACJA FCI: Grupa II, Sekcja 2.2 , nie wymagane próby pracyDATA OPUBLIKOWANIA AKTUALNIE OBOWIAZUJACEGO WZORCA: 24.03.2004
SKRÓT HISTORII RASY:
Mastif tybetanski , Do-khyi (tyb.) jest prastara rasa pracujaca plemienia Nomadów w Himalajach i tradycyjnym strózem i obronca klasztorów tybetanskich. Rasa otoczona wielka aura tajemniczosci od czasów pierwszego jej odkrycia w czasach starozytnych. Poczawszy od wzmianek Arystotelesa (384-322 p.n.e.) az do opisów Marco Polo , który odbyl podróz do Azji w 1271 roku, wszystkie historyczne przekazy wychwalaja naturalna sile i wielkie wrazenie jakie wywarly te psy – zarówno pod wzgledem wygladu jak i psychiki .Nawet ich szczekanie opisywane bylo jako unikalna i wysoko ceniona cecha rasy. Wiodšcy dziejowi europejscy kynolodzy jak Martin, Youatt, Megnin, Beckmann, Siber , jak równiez Strebel i Bylandt mocno podkreslali swoje zafascynowanie pochodzeniem i role jaka pelnil Mastif Tybetanski w kulturze Tybetu. Niektórzy nawet rozwazali teze ,ze rasa ta stanowi praojca dla wszystkich mastifów i molosów pochodzenia górskiego. Jednym z pierwszych znanych Mastifów Tybetanskich , który pojawil sie na Zachodzie byl samiec wyslany Krolowej Victorii przez Lorda Hardinga (pózniejszy Viceroy Indii) w 1847 roku. Nastepnie w 1880 roku Edward VII (pózniej Ksiaze Walii) przywiózl dwa samce do Anglii. Najwszesniej rozpoznanym miotem Mastifów Tybetanskich byl miot urodzony w Berlinskim ZOO w 1898 roku.
WYGLAD OGÓLNY:
Pelen sily, masywny, dobrze zbudowany, z moca koscia. Robiacy wrazenie, pelen ekspresjii, o powaznym i dumnym wyrazie. Kombinacja majestatycznej sily dostojenstwa i wytrzymalosci, zdolny do pracy we wszystkich warunkach klimatycznych. Rasa dorastajaca powoli. Suki pelna dojrzalosc osiagaja w wieku przynajmniej 2-3 lat , a psy 4 lat.
ISTOTNE PROPORCJE:
Czaszka mierzona od potylicy do stopu równa kufie mierzonej od stopu do konca nosa, ale kufa moze byc nieco krótsza.
Tulów lekko dluzszy niz wysokosc mierzona w klebie.
ZACHOWANIE I TEMPERAMENT:
Niezalezny.Opiekunczy. Respektujacy polecenia. Najbardziej lojalny dla swojej rodziny i terytorium.
GLOWA:
Szeroka, ciezka i mocna. W wieku dojrzalym faldy moga rozciagac sie ponad oczami i w dól az do kacików warg.
– mózgoczaszka:
czaszka:
szeroka ,bardzo lekko zaokršglona, z mocno zaznaczona potylica
stop:
dobrze zaznaczony
– trzewioczaszka:
nos:
szeroki, tak ciemny jak mozliwe w odniesieniu do koloru wlosa, nozdrza dobrze rozwiniete
kufa:
raczej szeroka, dobrze wypelniona i gleboka, koniec kufy kwadratowy
wargi:
dobrze rozwiniete i okrywajace zuchwe
zgryz:
szczeki mocne z doskonalym , regularnym i kompletnym zgryzem nozycowym, górne zeby scisle zachodza na dolne i sa mocno osadzone w szczece. Zgryz cegowy dopuszczalny. Uzebienie scisle dopasowane.
Oczy:
sredniej wielkosci, kazdy odcien brazu w dostosowaniu do koloru wlosa, im ciemniejsze tym lepsze. Osadzone regularnie , owalne i lekko ukosne. Powieki scisle okrywajace galke oczna. Wyraz dostojenstwa.
Uszy:
sredniej wielkosci, trójkatne, wiszace, osadzone pomiedzy górna czescia czaszki i poziomem oczu, opadajace ku przodowi i przylegajace do glowy, podniesione u nasady w stanie czujnosci. Pokryte miekkim krótkim wlosem.
SZYJA:
Mocna, dobrze umiesniona i wysklepiona, bez przesadniego podgardla. Pokryta grubym ,sterczacym wlosem mniej obfitym u suk niz u samców.
TULÓW:
Mocny
– grzbiet; szeroki muskularny
– zad: szeroki i raczej plaski
– klatka piersiowa: raczej gleboka, umiarkowanie szeroka, z dobrze wysklepionymi zebrami siegajaca ponizej lokci
OGON:
Sredniej dlugosci. Osadzony wysoko w najwyzszym punkcie linii grzbietu, noszony wysoko, lekko zakrecony nad grzbietem, gdy pies jest w stanie czujnosci, dobrze owlosiony.
KONCZYNY:
Konczyny przednie:
Proste, dobrze katowane, dobrze pokryte gestym mocnym wlosem.
Lopatki:
Ukosnie ustawione, muskularne.
Lokcie:
Ani zbyt przylegajace ,ani odstawione.
Przedramie:
Proste o mocnej kosci.
Sródrecze:
Mocne, nieznacznie nachylone.
KONCZYNY TYLNE:
Silne, muskularne, z dobrym katowaniem, Widziane z tylu równolegle.
Uda:
Raczej dlugie, mocne, z dobrym mocnym umiesnieniem, ale nie przesadnie uwypuklonym.
Kolana:
Dobrze katowane.
Staw skokowy:
Mocny, nisko osadzony.
Piaty pazur: dozwolony.
Lapy:
Dosc szerokie, mocne, okragle i zwarte, z dobrym owlosieniem pomiedzy wysklepionymi palcami
CHODY/RUCH:
Pelen sily, ale zawsze lekki i elastyczny, z dobrym wykrokiem i akcja.Przy wiekszej szybkosci tendencja do jednosladu. Przy ruchu umiarkowanym pelen deliberacji. Zdolny do funkcjonowania w zróznicowanym terenie.
SZATA:
Wlos:
Jakosc bardziej istotna niz ilosc. Szata szorstka, gruba, wlos na grzbiecie niezbyt dlugi. Z gestym i raczej welnistym podszerstkiem w zimie, który staje sie raczej rzadki w lecie. Samce nosza wyraznie wiecej wlosa niz suki. Wlos delikatny ale szorstki, prosty i sterczacy. Nigdy jedwabisty, lokowaty lub falowany. Szyja i ramiona mocno owlosione , o wygladzie grzywy. Ogon puszysty i dobrze owlosiony, tylne lapy dobrze owlosione w partiach górnych.
Kolor:
Gleboko czarny, z lub bez podpalania, blekitny, z lub bez podpalania, zloty od plowego az do mocno rudego. Wszystkie kolory powinny byc tak czyste jak mozliwe. Podpalanie od jasnego do glebokiego orzechu. biala gwiazdka na klatce piersiowej dopuszczalna. Minimalne biale znaczenia na lapach dopuszczalne. Znaczenia nad oczami, na dolnych partiach konczyn i od spodniej strony ogona, znaczenia na kufie, tolerowane okulary wokól oczu.
WIELKOSC:
Mierzona w klebie:
– psy: minimum 66 cm
– suki: minimum 61 cm
WADY:
Kazde odstepstwa od wzorca winny byc traktowane jako wady .Ich ocena powinna byc proporcjonalna do stopnia tego odstepstwa.
POWAZNE WADY:
– brak kondycji i sprawnosci
– glowa limfatyczna lub przesadnie pomarszczona
– ruch kolyszacy
– szeroko i/lub nisko osadzone uszy
– jasne lub wylupiaste oczy
– slaba pigmentacja, szczególnie nosa
– beczkowate zebra
– mocno zakrecony ogon nad stawami biodrowymi
– ciezki ruch
– ponizej minimalnego wzrostu, tolerancja do 2 cm
WADY DYSKAWALIFIKUJACE:
– Agresja lub bojazliwosc
– Tylozgryz lub przodozgryz,
– Kazdy inny kolor szaty niz wymienione we wzorcu, jak np.bialy, kremowy, szary, brazowy, fioletowy, pregowany, wielokolorowe
Kazdy pies wyraznie odbiegajacy zachowaniem lub wygladem od wzorca powinien byc zdyskwalifikowany.
UWAGA: Psy musza miec dwa, normalnie rozwiniete jadra w pelni usytuowane w mosznie.